Lorenzo Ghielmi’s recente release, Bach Fragments, biedt een interessante bloemlezing van de onvolledige en gedeeltelijk verloren orgelwerken van Johann Sebastian Bach. De Italiaanse musicoloog en organist Ghielmi heeft niet alleen uitgevoerd maar ook deze onvoltooide composities voltooid of gereconstrueerd, wat getuigt van zijn diepe begrip van Bach’s stijl en een gedurfde artistieke visie.

Het album begint met een krachtige interpretatie van BWV 573, waar Ghielmi handig gebruikmaakt van het volledige bereik van het orgel in de St. Nikolaus-kerk in Rosenheim.  In het Klavierbüchlein van 1722, samengesteld door Johann Sebastian Bach voor zijn tweede vrouw Anna Magdalena, waren twee pagina’s gewijd aan dit werk. Echter, al voor het einde van de eerste pagina staakt het abrupt bij een e-klein akkoord. Dit gebeurt op een punt waar de eerste twaalf maten een veelbelovend voorproefje bieden en de luisteraar in de ban houden, waardoor de wens naar meer ontstaat. Ghielmi vult aan met een patroon dat veel door Vivaldi werd gebruikt en zorgt zo voor een prachtige opener van deze cd. De grootsheid van het openingsstuk is zowel meeslepend als imponerend en schept hoge verwachtingen voor de rest van het album.

Een bijzonder fascinerende toevoeging aan het album is Ghielmi’s voltooide en getranscribeerde versie van BWV 1001, oorspronkelijk een solo vioolstuk. De door Ghielmi getranscribeerde delen Adagio, Siciliana en Presto bieden een frisse kijk op de mogelijkheid om instrumentale grenzen te overschrijden. De luisteraar krijgt inzicht in Bach’s eigen transformatie van de Fuga, waarmee het innovatieve denken van de componist wordt belicht.

De beslissing om het album af te sluiten met BWV 573, dat ook al de opener van de CD was, is opmerkelijk. Maar de slotversie, mogelijk in een versie van Johann Ludwig Krebs, een leerling van Bach, voegt een intrigerende historische laag toe. Ghielmi’s samenstelling stelt ons zo in staat de kloof te overbruggen tussen Bach’s bedoelingen en de interpretaties van zijn opvolgers.

Ghielmi’s uitgebreide kennis en passie voor Barokmuziek komen niet alleen tot uiting in zijn uitvoeringen, maar ook in zijn geschriften en educatieve inspanningen. Zijn toewijding aan de studie van orgelbouw en de interpretatie van Bach’s werken is duidelijk in de gedetailleerde uitleg van het cd-boekje. Ghielmi’s rol als titularis-organist van het Ahrend-orgel in de Milanese basiliek van San Simpliciano vestigt verder zijn autoriteit op het gebied van Barokke orgelmuziek.

Het album is een getuigenis van Ghielmi’s inzet om het erfgoed van Bach te behouden en uit te breiden. Via zorgvuldig onderzoek en vakkundig vakmanschap blaast hij nieuw leven in deze fragmenten. Hoewel het album misschien niet de bombastische energie van de opening handhaaft, compenseert het met een delicate en genuanceerde weergave van Bach’s muzikale fragmenten, waarin de diepe schoonheid van het onvoltooide naar voren komt.

Bart Debbaut, januari 2024