Op de nieuwe cd van de Japanse violiste Yuuko Shiokawa en de Hongaarse-Britse pianist András Schiff staan twee meesterwerken uit het romantische vioolsonate-repertoire: de Vioolsonate nr. 1 op. 78 van Johannes Brahms en de Vioolsonate nr. 2 op. 121 van Robert Schumann werden al opgenomen in 2015 en 2019, maar nu samen gereleased op een cd.  Het album opent met twee identieke pianoakkoorden, waarna de viool zich glashelder in het geluidsbeeld voegt, een elegante binnenkomst die de luisteraar meteen het muzikale verhaal in trekt.

De keuze om zowel een werk van Brahms als van Schumann op deze cd op te nemen, getuigt van een diepgaande relatie tussen beide componisten. Hun muzikale en persoonlijke vriendschap was intens, gekenmerkt door wederzijdse bewondering en inspiratie. Schumann, als mentor en vriend van Brahms, prees hem ooit als de “uitverkorene” die de muziek van de toekomst zou vormgeven.

Brahms componeerde zijn 1^ste vioolsonata, zijn zogenaamde ‘Regenliedsonate’ in 1878-79, waarbij hij thema’s uit zijn lied Regenlied verwerkte, wat de sonate een melancholische sfeer geeft. Dit kan gezien worden als een echo van zijn diepe gevoelens voor Clara Schumann, met wie hij na de dood van Robert Schumann een levenslange platonische liefde deelde. Shiokawa en Schiff brengen deze melancholie prachtig tot leven, vooral in het Adagio, waar de subtiele piano-intro de emotionele toon zet voordat de viool de luisteraar overmant. De uitgebreide pianopartij voorspelt de melancholie die de viool vervolgens overneemt, terwijl het duo een delicate balans bewaart tussen intensiteit en terughoudendheid.

Schumanns Vioolsonate nr. 2, geschreven in 1851,  is in veel opzichten een tegenhanger van Brahms’ werk. Zijn sonate opent met een traag, intens deel waarin het duo de diepte van Schumanns emotionaliteit onderzoekt. Het tweede deel neemt de luisteraar mee op een frivool avontuur, waarin piano en viool synchroon en speels elkaar aanvullen, afgewisseld met momenten van sprankelende virtuositeit. Het pizzicato van de viool aan het begin van het derde deel schept een dromerige sfeer, die niet verzandt in weemoed, maar eerder een ingetogen vreugde uitstraalt. Het slot van de sonate is fris en hoopvol, het is alsof de aanwezigheid van Clara, temidden van de psychische worstelingen waarmee Schumann kampte, helend werkte.

Yuuko Shiokawa en András Schiff, zowel op muzikaal als persoonlijk vlak levenspartners, hebben een opmerkelijke chemie en een diep begrip van deze werken. Ze zijn allebei liefhebbers van kamermuziek, getuige daarvan ook het in 1989 door Schiff opgerichte Mondsee kamermuziekfestival in Oostenrijk, een festival dat ook vandaag nog bestaat. Hun samenwerking is niet louter een technisch hoogstandje, maar een dialoog tussen twee gelijkwaardige partners die elkaar aanvoelen en inspireren. Shiokawa’s vioolspel is helder en expressief, terwijl Schiff’s pianospel subtiel en ondersteunend blijft, zonder de delicate balans te verstoren. Samen creëren ze een warme en intieme sfeer waarin elke noot betekenis krijgt. Deze cd is een warme combinatie van twee tijdloze vioolsonates, uitgevoerd door een duo dat de muzikale nuances van zowel Brahms als Schumann begrijpt en weet over te brengen.

Bart Debbaut, oktober 2024