Het in 1983 opgerichte Duitse Trio Parnassus heeft met hun recente cd een levendige, moderne en frisse uitvoering neergezet van de pianotrio’s opus 38 en opus 81b van Ludwig van Beethoven. Deze opnames bieden niet alleen een fijne luisterervaring van Beethovens genialiteit, maar werpen ook licht op de intrigerende keuzes rondom de arrangementen.

De CD start met de uitvoering van het pianotrio opus 81b, oorspronkelijk een hoorn sextet, maar later herschreven voor pianotrio door Nikolaus Simrock.  Simrock (1751 – 1832) was een Duitse hoornspeler en oprichter van de muziekuitgeverij N. Simrock. Zijn vriendschap met Beethoven en zijn rol als betrouwbare getuige van Beethovens jaren in Bonn, geeft dit arrangement van opus 81b een bijzondere betekenis. Simrock maakte de keuze om de viool binnen het trio te vervangen door de altviool, wellicht omdat dit instrument beter zou passen bij de warme celloklanken. Voor deze uitvoering maakt vaste violiste Julia Galic plaats voor altvioliste Madeleine Przybyl.

Opvallend is ook de aanpak van het pianotrio opus 38, dat origineel gecomponeerd was als septet (opus 20, gecomponeerd in 1800) en later door de uitgever zonder toestemming van Beethoven vertaald werd naar een strijkkwintet. Beethoven, verontwaardigd over deze inbreuk op zijn artistieke integriteit, reageerde publiekelijk. In een advertentie in de Wiener Zeitung schreef Beethoven: ‘Vertalen in het algemeen is iets waar een auteur tevergeefs weerstand tegen zou bieden vandaag (in onze vruchtbare tijd van vertalingen), maar men kan op zijn minst terecht eisen dat de uitgevers dit op de titelpagina vermelden, zodat de eer van de auteur niet wordt verminderd en het publiek niet wordt misleid.’ Als reactie besloot hij, wellicht uit een vleugje eigenzinnigheid, zijn septet zelf om te vormen tot een strijktrio, wat resulteerde in het prachtige opus 38.

De cd van Trio Parnassus nodigt luisteraars uit om niet alleen te genieten van de uitvoering, maar ook om zich te verdiepen in de historische context van Beethovens meesterwerken, de doordachte arrangementen van Nikolaus Simrock en de interpretatieve keuzes van het trio. Het is een eerbetoon aan Beethovens artistieke integriteit, de creativiteit van arrangeur Nikolaus Simrock en de voortreffelijke uitvoeringskunst van Trio Parnassus.

We kennen twaalf opusnummers voor pianotrio’s van Beethoven, naast een vijftal ‘Werken ohne Opuszahl’, composities waaraan Beethoven geen opusnummer heeft toegekend.  De uitvoering van deze twee trio’s zijn alleen al bijzonder door de historische achtergrond. Mooi!

Bart Debbaut, december 2023