Het is van alle tijden: componisten die een werk opdragen aan een collega. Uit respect, om hulde te brengen, een subtiele boodschap de wereld in te sturen of … we zijn allemaal mensen … uit opportunistische overwegingen. Vanuit het idee: ‘Baat het niet, dan schaadt het niet.’

Het inspireerde het Noorse Ensemble Allegria tot het samenstellen van een nieuw album rond de componisten Richard Strauss,  Benjamin Britten en Lars Petter Hagen. Alle drie componeerden ze een werk dat gelinkt is aan een andere componist. Richard Strauss (1864-1949) hintte in zijn werk Metamorphoses op  de Eroica, de beroemde derde symfonie van Beethoven. Die symfonie wilde Beethoven opdragen aan Napoleon, maar toen die zichzelf tot keizer kroonde in 1804, werd Beethoven zo woest dat hij diens naam van de titelpagina kraste, in die mate dat er zelfs een gat achterbleef. Hij hernoemde de symfonie tot Sinfonia Eroica, composta per festeggiare il sovvenire di un grand’ Uomo (Heroische symfonie, gecomponeerd om de herinnering te vieren aan een groot man). Strauss schreef zijn Metamorphoses in maart/april 1945, niet lang voor Hitler zelfmoord pleegde en Nazi Duitsland zich moest overgeven. Negen maten voor het einde van zijn Metamorphoses noteert Strauss ‘In Memoriam’ op de partituur en laat hij de bas en cello de eerste noten spelen uit de Dodenmars, het tweede deel uit de Eroica.

De Noorse componist Lars Petter Hagen (°1975) baseert zijn werk Strauss Fragments uit 2020 dan weer op die Metamorphoses van Strauss. Hoewel hagen componeren beschouwt als een optimistisch project, is daar is dit werk weinig van te merken. Minimalistische muziek kan mooi zijn, maar hier zijn de lange, lijzige noten allerminst opbeurend. Je kan proberen je daar beelden bij voor te stellen, maar dan zullen ze toch eerder deprimerend zijn. Het is begrijpelijk dat een Noors ensemble aandacht schenkt aan hedendaagse componisten van eigen bodem, maar het voelt in deze cd wat ongemakkelijk en kunstmatig aan.

Gelukkig opent de cd met zeer beeldende muziek van Benjamin Britten (1913-1976). Die eert in Variations on a Theme of Fank Bridge zijn leraar. De elf variaties zijn eerder vrij gecomponeerd naar het oorspronkelijk thema: verschillende tempi zorgen voor een rollercoaster aan emoties, en de afzonderlijke delen zijn als het ware een bloemlezing van wat klassieke muziek in al haar vormen te bieden heeft. Filmische muziek die uitermate goed zou passen bij een natuurdocumentaire. Luister maar naar de moto perpetuo, de zevende variatie. De bijenzwerm krijg je er gratis bij.

Bart Debbaut, oktober 2022