Koninklijk Geschenk op orgel
Cindy Castillo │Bach Musikalisches Opfer │ Ricercar

Johann Sebastian Bach (1685-1750) was een meester in het contrapunt, een muziekvorm waarin meerdere melodieën tegelijk klinken en elkaar aanvullen, zonder dat één de overhand heeft. Het is als een gesprek tussen verschillende stemmen, waarbij elke stem zelfstandig is, maar toch perfect samenwerkt met de andere. Musikalisches Opfer (BWV 1079) is een schitterend voorbeeld van deze techniek. Dit werk, gecomponeerd in 1747, ontstond nadat koning Frederik II van Pruisen een muzikaal thema aan Bach voorlegde en hem vroeg er een fuga van te maken. Bach ging verder dan dat: hij creëerde een verzameling fuga’s, canons en een sonate, waarin hij het eenvoudige Thema Regium omvormde tot een fascinerend muzikaal bouwwerk.
Voor deze cd-uitgave voert de Belgische organiste Cindy Castillo Musikalisches Opfer uit op het Thomas-orgel van de Église Saint-Loup in Namen. Castillo is docent aan het Koninklijk Conservatorium van Brussel en titularis-organiste van de Nationale Basiliek van het Heilig Hart in Koekelberg en maakt naam met innovatieve projecten waarin ze het orgel combineert met video, dans en film. Zo begeleidde ze Carl Dreyers film De Passie van Jeanne d’Arc live op orgel, met dit Musikalisches Opfer van Bach als leidraad.
Het Thomas-orgel, gebouwd in 2002, is gebaseerd op historische Duitse barokorgels en past perfect bij Bachs muziek. Dit orgel heeft drie manualen (klavieren) en een rijk palet aan klankkleuren, waarmee de verschillende melodielijnen duidelijk naar voren komen. Dat is cruciaal voor een werk als Musikalisches Opfer, waarin Bach met grote precisie meerdere melodieën tegelijkertijd weeft. Castillo benut de mogelijkheden van het instrument optimaal, waardoor de complexe fuga’s en canons sprankelend en transparant klinken.
Wat deze opname zo bijzonder maakt, is Castillo’s aandacht voor detail. Ze laat elke stem in het contrapunt tot zijn recht komen, zodat de luisteraar niet alleen de schoonheid van de muziek ervaart, maar ook het intellectuele spel dat Bach erin verwerkte. De Ricercar a 6, een van de hoogtepunten van de cd, klinkt groots en majestueus, terwijl de canons subtiel en speels in elkaar grijpen.
Deze cd is een aanrader voor zowel kenners als liefhebbers die zich willen laten onderdompelen in de pure klankwereld van Bach.
Bart Debbaut, maart 2025