Legrenzi’s dood van het berouwvolle hart
Legrenzi: La Morte del cor Penitente │ Ensemble Masques │ Alpha-Classics
Het leuke aan het schrijven van recensies is dat je met de regelmaat van de klok werk krijgt voorgeschoteld van componisten die je niet kent of werken die je nooit eerder hoorde. Dat is met deze cd het geval. Giovanni Legrenzi was een Italiaanse componist uit de barokperiode, geboren op 12 augustus 1626 in Clusone, in de buurt van Bergamo, toen een deel van de Republiek Venetië. Hij was priester en organist en ondermeer kapelmeester aan de Academie van de Heilige Geest in Ferrara. Hij was ook achtereenvolgens muziekleraar aan het Ospedale dei Derelitti en koorleider aan het Ospedale dei Mendicanti. De Venetiaanse Republiek kende ooit vier Ospedali. Dit waren geen hospitalen, maar meisjesweeshuizen, waar ook vondelingen en buitenechtelijke kinderen een thuis vonden. Ook Vivaldi (1678-1741) werkte meer dan 30 jaar aan zo’n ‘Ospedale’, namelijk de Ospedale della Pieta. Vandaag is enkel de Ospedale dei Dereletti (als kleinste van de vier ook wel Ospedaletto – hospitaaltje – genoemd) bewaard gebleven en geopend voor het publiek.
Legrenzi was een veelzijdige componist en schreef muziek in verschillende genres, waaronder opera, kerkmuziek en instrumentale werken. Een van zijn bekendste werken is “La Morte del Cor Penitente” een oratorium dat rond 1671 werd gecomponeerd. In dit bijzondere werk heeft de componist aandacht voor de zonde, boetedoening en wroeging. Concreet moet het hoofdpersonage zijn zonden aan God opbiechten, bekennen en erkennen om zijn ziel te vrijwaren. Als een duiveltje en een engeltje op zijn schouder spelen zonde en hoop haasje-over met zijn gedachten. Uiteindelijk toont de zondaar berouw en wordt zijn ziel gered.
Het werk combineert dramatische en expressieve elementen met prachtige melodieën en contrapuntische technieken die kenmerkend zijn voor de muziek van Legrenzi. Het maakt gebruik van afwisselende recitatieven en aria’s om het verhaal te vertellen en emoties over te brengen. De muziek varieert van intense en gepassioneerde passages tot serene en contemplatieve momenten. Legrenzi maakt gebruik van harmonische wendingen en expressieve vocale lijnen om de diepe emoties van het onderwerp tot leven te brengen.
Deze nieuwste opname van is een meeslepende uitvoering die recht doet aan de rijke emotionele inhoud van het werk. Twee sopranen (Christina Fanelli en Hana Blažíková ) vertolken respectievelijk de ‘boetedoening’ en de ‘hoop’. Tenor Raffaele Giordani is ‘zondaar’ van dienst. Drie andere zangstemmen (tenor, contratenor en bas) vertolken het ‘koor van de smarten’. De zangers worden begeleid door Ensemble Masques, een Canadees barokensemble dat gespecialiseerd is in het uitvoeren van muziek uit de 17e en 18e eeuw. Het ensemble werd opgericht in 1998 door klavecinist, oganist en dirigent Olivier Fortin.
Hoewel niet bijzonder verhalend of spannend, is het werk van Legrenzi wel boeiend. De zangers brengen een scala aan emoties over, van diepe droefheid tot intense berouw, delicate en expressieve passages gaan naadloos over in meer krachtige en intense momenten. Het is daarom een fijne kennismaking met een voor ons minder bekende componist.
Bart Debbaut, juni 2023