Koben Sprengers is niet zomaar een jonge, Belgische componist. Hij is ook een sociaal-ethisch geëngageerde jongeman die bewust leeft en er niet voor terugdeinst zichzelf maar ook anderen een spiegel voor te houden. Dat deed hij bijvoorbeeld twee jaar geleden: in december 2020 schreef hij een open brief aan BNP Paribas Fortis. Daarin verweet hij de grootbank ondermeer een van de Europese koplopers te zijn in investeringen in fossiele brandstoffen en bedrijven die zich schuldig maken aan ontbossing en mensenrechtenschendingen. Voor hem een reden om zijn rekeningen af te sluiten en de bank de rug toe te keren.

Sprengers studeerde taal- en letterkunde aan de KULeuven en volgde een bachelor jazz en hedendaagse muziek aan de LUCA School of Arts. Het verklaart het bijzondere project waarmee de componist nu uitpakt: op zijn ‘Meditations for String Quartet’ combineert hij hedendaags, donkere, minimalistische muziek met de mijmeringen van Marcus Aurelius, de keizer die van 161 tot 180 regeerde over het Romeinse Rijk. Tijdens een van zijn veldtochten schreef hij een aantal reflecties over het leven, of beter, of de manier waarop we zouden moeten leven. Hij was er zich terdege van bewust dat hij niet alleen de machtigste man op aarde was, maar ook een doodgewone mens die verantwoording verschuldigd is aan zichzelf en zijn medemensen.  Die mijmeringen, getiteld Ta eis heauton,  worden vandaag nog altijd beschouwd als een filosofisch hoogtepunt in de wereldliteratuur. Uit die mijmeringen puurde Sprengers een aantal teksten. Die worden doorheen de muziek voorgelezen, een ‘onbekende’ jongeman stelt af en toe existentiële vragen aan de verteller. Intussen speelt het strijkkwartet, ondersteund met of afgewisseld door een synthesizer, het door Koben Sprengers gecomponeerd werk: een langgerekt adagio van twintig meditaties, variaties op een donker, melancholisch, eerder droevig thema. Het is wat contradictorisch: de reflecties van Marcus Aurelius zijn van een indrukwekkende schoonheid. Ze confronteren ons met onze fouten, ze tonen aan dat vriendschap, geduld, eerlijkheid en rechtvaardigheid zoveel gulheid met zich meedragen dat ze ons bijna als vanzelfsprekend gelukkig maken, in tegenstelling tot minder nobele kenmerken die we als mens met ons meedragen: de neiging om te roddelen, kwaad te spreken, te spotten of onverdraagzaam te zijn. De muziek van Sprengers staat – door zijn sombere toonzetting – wat haaks op de mooie filosofische gedachten die Marcus Aurelius ons heeft gegeven.

Het geheel van muziek en voorgelezen teksten is experimenteel en intrigerend, het nodigt echter niet meteen uit om de hele cd in een keer te beluisteren. Daarom is de toegevoegde tweede CD met daarop enkel de instrumentale versie, zonder de teksten, een meerwaarde. Plots klinkt de muziek helemaal anders. Je ontdekt – met wat verbeelding – flarden van filmmuziek, van Fritz Kreisler, zelfs van J.S. Bach. Muziek die wat bedwelmend werkt, en die je, door de opeenvolging van lage bastonen, soms ronduit in trance brengt. Heel bijzonder. De sociaal-geëngageerde, literair en muzikaal geschoolde Koben Sprengers heeft met deze uitgave gekozen voor een niet voor de hand liggende combinatie. Alleen al voor zijn durf verdient hij een pluim.

Bart Debbaut, november 2022