Mijn zomervakantie op het Portugese eiland Madeira inspireerde me om te luisteren naar een nieuwe opname van het label Ramée, met daarop 6 Concerti Grossi van de onbekende Portugese componist Antonio Pereira Da Costa. Deze zelden gehoorde meesterwerken, vertolkt door het getalenteerde Ensemble Bonne Corde, hebben me meegenomen op een muzikale reis door de 18e eeuwse Portugese muziek.

Antonio Pereira da Costa, die leefde tussen ±1697 en 1770, bekleedde de prestigieuze positie van Kapelmeester van de Kathedraal van Funchal, de hoogste muzikale positie op het Portugese eiland Madeira. Zijn muzikale nalatenschap is een waardevolle schat die vaak over het hoofd wordt gezien, maar deze opname brengt zijn Concerti Grossi, zijn enige overgebleven composities, in de schijnwerpers.

Concerti Grossi, of “grote concerten” in het Italiaans, zijn een opmerkelijk genre binnen de barokmuziek. Ze onderscheiden zich doordat ze bestaan uit een groep solisten (het “concertino”) die contrasteren met het orkest (het “ripieno” of “tutti”). Deze solistische en collectieve interactie vormt de kern van het genre. Bekende componisten van het genre zijn Arcangelo Corelli, Antonio Vivaldi en Georg Friedrich Haendel.

Da Costa’s Concerti Grossi vertonen enige gelijkenis met werken van Arcangelo Corelli, met hun gracieuze melodieën en contrapuntische rijkdom. Toch behouden ze hun eigen unieke karakter dankzij de subtiele Iberische stijlelementen die eraan ten grondslag liggen. Dit maakt deze opname des te boeiender, omdat het de luisteraar in staat stelt om de muzikale rijkdom van Portugal in de 18e eeuw te verkennen.

Ensemble Bonne Corde, onder leiding van celliste Diana Vinagre, heeft zich toegewijd aan het herontdekken van dit repertoire en brengt met passie en toewijding deze bijzondere composities tot leven. Hun historisch geïnformeerde uitvoeringen voegen een diepere laag toe aan Da Costa’s muziek, waardoor de luisteraar wordt meegenomen op een betoverende reis door de klanken en de geschiedenis van Portugal in het algemeen en het bloemeneiland Madeira in het bijzonder.

Deze cd is niet alleen een aangenaam luisterstuk, maar ook een historische ontdekking. Het brengt de muziek van een vrijwel vergeten componist tot leven en biedt een waardevolle bijdrage aan de wereld van de barokmuziek. Net als op alle cd’s van het label Ramée, siert een witte hoes met een detail van een antiek kunstvoorwerp de cover, ditmaal een Portugees zijden-satijnen kazuifel uit de vroege 18e eeuw, dat op een subtiele manier de luisteraar naar de rijke historische context van deze muziek voert. Deze opname is een fijne aanvulling voor muziekliefhebbers die hun horizon willen verbreden.

Bart Debbaut, september 2023.